Các thể La-tinh hoá Hepburn Hệ_phiên_âm_La-tinh_Hepburn

Có 3 thể La-tinh hoá Hepburn chuẩn.

  • Thể đầu tiên là Hepburn truyền thống,[1] trong đó ghi âm nguyên âm dài n âm tiết theo các cách khác nhau. Thể này tương ứng với bản thứ 3 (1886) của từ điển Hepburn.[2]
  • Thể thứ hai là Hepburn tu chỉnh, bản tu chỉnh của Hepburn truyền thống, trong đó không sử dụng cách ghi âm m thay cho n trước một số phụ âm.
  • Thể thứ ba là Hepburn cải biên, trong đó dựa theo Hepburn tu chỉnh để thay đổi thêm Hepburn truyền thống. Thể này thống nhất trong xử lý nguyên âm dài (luôn luôn gấp đôi nguyên âm) và n âm tiết (luôn là n có dấu ngang). Thể này đã được một số từ điển lớn áp dụng (như Pocket Kenkyusha Japanese Dictionary do Oxford University Press xuất bản), nhưng vẫn chủ yếu dành cho các nhà ngôn ngữ học.

Ngay tại Nhật Bản, có 3 thể chính thức bắt buộc sử dụng:

  • Tiêu chuẩn đường sắt (鉄道掲示基準規程),[3] trong đó áp dụng m thay cho n âm tiết trước b, m, p. Hãng JR và các hãng đường sắt lớn khác dùng cách này để viết tên trạm xe lửa.
  • Tiêu chuẩn Bộ ngoại giao (外務省旅券規定),[4] cho phép dùng "chữ La-tinh phi Hepburn" (非ヘボン式ローマ字, hi-Hebon-shiki rōmaji?) trong tên riêng, nhất là trong hộ chiếu. Cụ thể, cho phép dùng m thay cho n âm tiết trước b, m, p, và La-tinh hoá o dài ở bất cứ dạng nào trong các dạng oh, oo hay ou (như bất cứ dạng nào trong các dạng Satoh, Satoo hay Satou đối với 佐藤).
  • Tiêu chuẩn Bộ đất đai, cơ sở hạ tầng và giao thông vận tải,[5] trong đó không dùng m thay cho n âm tiết. Cách này dùng cho bảng đường bộ.

Các thể không còn sử dụng

Cách La-tinh hoá trong các bản đầu và thứ hai của từ điển Hepburn chủ yếu chỉ còn mang tính lịch sử. Một số khác biệt giữa hai bản này với bản thứ 3 và các bản sau đó:

Bản thứ hai

  • エ và ヱ được viết là ye (như: Yedo)
  • ズ và ヅ được viết là dzu (như: kudzu, tsudzuku)
  • キャ, キョ, và キュ được viết là kiya, kiyo và kiu
  • クワ và クワイ được viết là kwa, kwai (như: Kwannon)

Bản thứ nhất

Ngoài các khác biệt ở bản thứ hai, bản thứ nhất có một số khác biệt:

  • ス được viết là sz
  • ツ được viết là tsz
  • ズ và ヅ được viết là dz
  • クワ và クワイ được viết là kuwa, kuwai

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Hệ_phiên_âm_La-tinh_Hepburn http://shop.bsigroup.com/en/ProductDetail/?pid=000... http://www.halcat.com/roomazi/doc/hep1.html http://www.halcat.com/roomazi/doc/hep3.html http://homepage1.nifty.com/tabi-mo/font_kitei2.htm... http://xembho.s59.xrea.com/siryoo/hikion.html http://www.kictec.co.jp/inpaku/iken%20keikai/syasi... http://staff.aist.go.jp/t.tuzino/doc/folkhepburn/w... http://www.bunka.go.jp/kokugo/main.asp?fl=show&id=... http://www.mext.go.jp/b_menu/hakusho/nc/t198607010... http://www.pref.kanagawa.jp/osirase/02/2315/hebon....